WORD FORMATION czyli słowotwórstwo odgrywa zasadniczą rolę w języku angielskim. Każdy język ma swoje charakterystyczne niuanse (czasami są to też rzucające się w oczy różnice). Charakterystyczne dla języka angielskiego będą czasowniki frazowe t.j. phrasal verbs, idiomy czy właśnie słowotwórstwo, a więc przedrostki, przyrostki, wrostki i temu podobne formanty.

Słowotwórstwo, krótko mówiąc, polega na dodawaniu do słowa przedrostków (prefixes), przyrostków (suffixes) i innych nieregularnych form jak wrostki (wstawimy je w środku słowa) np. moje ulubione, ale nieco gorszące (proszę, żeby dzieci nie czytały tego wersu) – abso-fuckin-lutely i tutaj to pogrubione będzie właśnie wrostkiem.

W ten sposób możemy z czasownika w języku angielskim utworzyć np. rzeczownik. Dzięki znajomości zasad słowotwórstwa jesteśmy w stanie uczyć się nowego słownictwa bardziej efektywnie. Jak? Otóż, znając podstawowe zasady słowotwórstwa jesteśmy w stanie zapamiętać kilka słów tworząc je od „jednej bazy/podstawy”.

Spójrzcie:

(adj) happy – szczęśliwy

Ten przymiotnik zna chyba każdy. Teraz dodając do niego przedrostki czy przyrostki możemy utworzyć inne części mowy.

(adj) UNhappy – nieszczęśliwy

Powstaje nam przymiotnik o przeciwnym znaczeniu.

(n) happINESS – szczęście

(n) UNhappINESS – nieszczęście

(adv) happILY – szczęśliwie

Po dodaniu końcówki -LY powstaje przysłówek. To jedna z głównych zasad tworzenia przysłówków w języku angielskim.

Ile nowych słów zostało w głowie?

1. happy
2. unhappy
3. happiness
4. unhappiness
5. happily

Pięć to dobra dzienna porcja, aby nie przeciążyć głowy.

ZASADY SŁOWOTWÓRSTWA

Nie będę kryć, że zasad słowotwórstwa jest sporo i nie wszystkie są przejrzyste. Jak to w angielskim: istnieje masa wyjątków. Przedstawię te, które uważam za najbardziej istotne i warte zrozumienia, aby język był dla nas bardziej przystępny, a uczenie się go zachęcające.

Jak tworzymy rzeczowniki?

Rzeczownik w języku angielskim tworzymy poprzez dodanie do czasowników przyrostka -ION, -MENT. W niektórych przypadkach musimy przyrostek poprzedzić delikatnymi kosmetycznymi poprawkami i wstawić jedną, dwie, trzy dodatkowe litery.

(v) imagine – wyobrażać

(n) imaginATION – wyobraźnia

_________________________________________________________________

(v) employ – zatrudniać

(n) employMENT – zatrudnienie

Do przymiotników dodajemy końcówkę -NESS, aby powstał rzeczownik.

(adj) kind – życzliwy

(n) kindNESS – dobroć, życzliwość

_________________________________________________________________

Inne popularne dla rzeczowników przyrostki to: -SHIP (friendship) , -AGE (shortage), -HOOD (childhood), -DOM (freedom)

Tworząc przymiotniki w języku angielskim będziemy najczęściej do rzeczowników dodawać następujące przyrostki:

-ABLE

(v) rely – polegać (na kimś)

(adj) reliABLE – niezawodny

-IBLE

(n) sense – sens, celowość

(adj) sensIBLE – rozsądny

-FUL

(n) fear – strach

(adj) fearFUL – przestraszony, zlękniony

-LESS

(n) fear – strach

(adj) fearless – nieustraszony

-AL

(n) logic – logika

(adj) logicAL – logiczny

Inne typowe dla przymiotników w języku angielskim przyrostki:

-IVE (attractive), -SOME (handsome), -ISH (foolish), -Y (rainy), -OUS (religious)

_________________________________________________________________

Przymiotniki w angielskim tworzymy także poprzez dodanie końcówek -ING i -ED.

Często mylą się one z czasami gramatycznymi np. PAST SIMPLE czy PRESENT CONTINUOUS. Końcówkę -ING dodajemy do przymiotników, gdy opisujemy daną rzecz, sytuację czy osobę np. coś jest EXCITING – ekscytujące.

-ED dodamy opisując swoje odczucia względem czegoś, gdy chcemy powiedzieć, że my jesteśmy EXCITED – podekscytowani.

Zgodnie z tym, często przymiotniki z -ED będą łączyć się w mowie z czasownikami typu: BE, FEEL czy GET, bo odnoszą się do naszych uczuć.

-I am excited.

-I feel excited.

-I get excited every time I travel by plane.

Przedrostki (prefixes) jak sama nazwa wskazuje postawimy „przed” słowem. Przedrostki mają swoje specyficzne znaczenie. W większości przypadków jesteśmy w stanie dzięki nim wydedukować z czym wiąże się dane słowo.

Jeżeli chcemy zmienić wyraz na ten o przeciwnym lub negatywnym znaczeniu dodamy przedrostki o znaczeniu NIE.

-UN

happy – unhappy

-DIS

honest – dishonest

-IN

visible – invisible

-IL (często przed słowem zaczynającym się na L)

logical – illogical

-IR (często przed słowami zaczynającymi się na R, ale nie zawsze… niestety: wyjątki)

responsible – irresponsible

-IM (przed „m” i „p”)

polite – impolite

mature -immature

Jak domyślić się znaczenia słowa poprzez znajomość przedrostków?

-MIS – przedrostek oznaczający „błędny”

(v) understand – rozumieć

(v) MISunderstand (chyba już wiadomo, co oznacza słowo z przedrostkiem)

Błędnie zrozumieć – dokładnie!

Inny przykład świetnie to obrazujący:

-ILL = źle

(adj) prepared – przygotowany

(adj) illprepared – źle przygotowany

_________________________________________________________________

-AUTO = samo

-ANTI = przeciwko

-BI = dwa

-EX = poprzedni

-EXTRA = ponad, za

-INTER = pomiędzy

-MINI = mały

-OVER = ponad

-UNDER = poniżej, niewystarczający

-PSEUDO = fałszywy

-TRANS = wzdłuż, przez

Biorąc pod uwagę powyższe informacje czy wiecie już dlaczego powiemy:

Pseudonym? Ex-husband? Autobiography? Bicycle?